نشریه نخبگان علوم و مهندسی
سال هشتم شماره 1 (فروردین 1402)

دانش در صورتی میتواند مزیت رقابتی ایجاد کند که به صورت بهینه سازماندهی و همچنین قابل بازیابی باشد. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرح های رده بندی، سرعنوانهای موضوعی، اصطلاحنامه ها و... که عمدتا برای محیط چاپی طراحی شده اند، با توجه به تغییرات گسترده فناورانه به شکل الکترونیکی تحول یافته اند و تلاش می شود تا با محیط جدید همخوان گردند در این مقاله با بررسی تحلیلی و مرور تحول دیدگاه های مطرح و تاثیرگذار درحوزه طبقه بندی و سازماندهی دانش تلاش شده تا بر ضرورت به کارگیری ابزارهای نوین سازماندهی دانش تاکید و نظام های سازماندهی دانش از جمله هستی شناسی ها و نقش آنها در فرایند سازماندهی، ذخیره و بازیابی مورد ارزیابی قرار گیرد.

با توجه به جایگاه و نقش صادرات در اهداف اقتصادی و اجتماعی کشور و همچنین مطرح شدن موضوع رقابت در بازارهای بین المللی، لزوم توجه به کسب وکارهای فعال در صادرات بیش ازپیش مهم است. از دلایل اصلی رکود شرکت ها ونقصان عملکرد، عدم استفاده از استراتژی های نوآوری است. موفقیت سازمان ها عمدتا ریشه در نوآوری دارد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان اینگونه تبیین کرد که استراتژی نوآوری به عنوان نوعی سرمایه در کسب و کارها محسوب می شود و کسب و کارها با کشف و تشخیص فرصت های تکنولوژیک می توانند در جهت ایجاد نوآوری گام اساسی بردارند . بازاریابی به عنوان فرایندی که نیازها و فرصت های بازار را شناسایی می کند و بعد از انطباق با توانمندی های شرکت آن محصول یا فرایند را عرضه می کند می تواند بر شناسایی فرصت های تکنولوژیک در نهایت عملکرد نوآورانه تاثیر مثبت داشته باشد درک و واکنش به تغییرات تکنولوژیکی و غیر تکنولوژیکی یکی از راه های بالقوه کسب سود رقابتی شرکتها در زمینه توسعه صادرات می باشد . کسب و کارهایی که از نظر درک شرایط قوی تر باشند در عملکرد صادرات محصولات خود در آن صنعت پیشگام می شوند و به پیشرفتهای تکنولوژیکی توجه دارند که روی کسب و کارآنها تاثیر مثبت می گذارد[1].

اتصال قطعات به روش جوشکاری به عنوان اتصال دایم می تواند نقش مهمی در صنایع مختلف ایفا کند. از طرفی اتصالات حاصل از جوشکاری قطعات غیرهمجنس با وجود قابلیت های مطلوبی که در تحمل بارهای خارجی دارند؛ اما دارای برخی محدودیت هایی نیز هستند که شناسایی و بررسی این محدودیت ها می تواند به استفاده هر چه بهتر این نوع اتصالات کمک نماید. در حالی که رفتار قطعات تحت تنش های حرارتی ناشی از فرآیند جوشکاری می تواند یکی از این محدودیت های این فرآیند باشد. بنابراین شرایط جوش قطعات غیرهمجنس در ناحیه تماس الکترود و محل درز جوش، منجر به افزایش دمای قطعات در عملیات جوشکاری می گردد، که این افزایش دما می تواند به میزان قابل توجهی بر عملکرد مکانیکی جوش ها اثرگذار باشد. در این پژوهش، قطعاتی از جنس آلومینیم و فولاد کربنی با استفاده از روش جوشکاری برقی با الکترود تنگستن غیرمصرفی تحت گاز محافظ (TIG) انجام گردید و برای بررسی اثر تنش حرارتی در فرآیند جوشکاری برای اتصالات مختلف از نرم افزار انسیس استفاده شد. جهت اطمینان از صحت داده های بدست آمده در روش مدل شبیه سازی، قطعاتی به صورت عملی نیز با شرایط مشابه به یکدیگر جوش داده شدند و نتایج بدست آمده با نتایج روش مدل شده مقایسه گردید. ابتدا رفتار یک ورق فولادی و سپس نقش عوامل مختلف بر عملکرد جوش با مدل سازی فرآیند برای یک لوله در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در پایان با توجه به نقش انکارناپذیر اتصالات T شکل در صنایع مختلف، توزیع حرارت و رفتار آن مورد بررسی قرار گرفت.

عملکرد sol-gel (سل ژل) یک روشی شیمیای تر (Wet chemical method) برای سنتز انواع نانو ساختار ها به ویژه نانو ذرات اکسید فلزی اشاره کرد. در این روش یک پیش ماده مولکولی معمولا (الکوسید فلزی) در آب یا الکل حل شده و با حرارت و هم زدن در اثر هیدرولیز/ الکلیز) به ژل تبدیل میشود میتوان گفت پس از خشک کردن ژل آن را پودر میکنند و پودر حاصله را جهت (کلسینه شدن / Calcination) حرارت میدهند روش sol gel یکی از ارزانترین روش های دنیای نانو است و به دلیل دمای پایین واکنش بهینه است (low temperature technique) میتوان کنترل مناسبی بر ترکیبات شیمیایی داشت . Sol gel را میتوان یکی از روش های متناوب دانست که برای سنتز کردن نانو ذرات استفاده میشود در کل میتوان گفت برای ساخت نانو مواد در جهات مختلف برای مصارف عایق بندی و حتی نانو سرامیک ها از روش sol gel میتوان استفاده کرد نانو کامپوزیت ها جزیی از این مواد هستند که میتوانند به روش سل ژل ساخته شود و مواد نانو متخلخل را بین 20 تا 50 نانومتر به روش سل ژل ساخت سل ژل یکی از ساده ترین روش های آن هیدرولیز کردن است که واکنش چندان پیچیده ای ندارد و به روش پله های M یا OR- هیدرولیز کرده و به عنوان یک حلال به روش فوق اشباع در سرامیک ها و عملکرد های دیگر استفاده شود.

در سال های اخیر تیوری آشوب به عنوان یک روش پرقدرت جهت بررسی سیستم های پیچیده غیرخطی مطرح شده و افق های جدیدی را فهم رفتار سیستم های مختلف در علوم مهندسی و پزشکی باز کرده است. محور کلیدی تیوری آشوب نهفته در بی نظمی است. نظریه آشوب در حوزه مدارات الکتریکی و الکترونیک قدرت به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و نتایج معتبری در این زمینه ارایه شده است. نظریه آشوب به مطالعه سیستم هایی می پردازد که در نگاه اول به نظر می رسد رفتار تصادفی دارند؛ اما در واقع همین سیستم تحت حاکمیت قوانین مشخصی است و یا به عبارتی در هر بی نظمی، نظمی نهفته است. چنین سیستمی نسبت به شرایط اولیه بسیار حساس است، به گونه ای که ورودی های ظاهرا ناچیز و دلخواه، قادرند تاثیرات شگرفی بر روی سیستم داشته باشند. در نظریه فوق، سیستم همچون ارگانیزم زنده، مریض و بیمار می شود؛ بنابراین برای بهبود آن باید دست به تغییر زد. نظریه سیستم های پیچیده و آشوب، اساس و پارادایم نظریات دیگر است که حوزه برق را نیز همچون دیگر حوزه های علمی تحت تاثیر اصول خود قرار داده است. در شرایط آشوب و بی نظمی، سیستم ها دایما بین جاذبه های مختلف در نوسان هستند(تعادل پویا) و گاه تغییر کوچکی باعث بروز تغییرات وسیع و ریشه ای در سیستم می شود. در این مقاله ابتدا به تعریف و تبیین نظریه آشوب پرداخته و سپس به بررسی میانی آشوب و پیشینه پژوهش در حوزه مهندسی برق، پرداخته و سپس نتایج و پیشنهاداتی در این حوزه ارایه می شود.

در سال های اخیر مولفه های نوآوری شامل: مولفه های تولیدی، فرآیندی و اداری توجه بسیاری را در حوزه های فناوری اطلاعات و بازاریابی به خود جلب نموده اند. مشاوران کسب و کار و فروشندگان نرم افزار کسانی هستند که بسیار با این موضوع درگیر اند و تلاش بر بهبود مولفه های نوآوری و توسعه آن داشته اند. هدف این تحقیق بررسی تاثیر مولفه های تولیدی، فرآیندی و اداری بر مدیریت ارتباط با مشتری در شهرداری شیراز می باشد. روش این تحقیق از نوع ماهیتی پژوهشی کاربردی میباشد. داده های تحقیق از جامعه 250 نفری کارمندان شهرداری شیراز بوده است که از طریق پرسش نامه و تعیین حجم نمونه 148 نفری با استفاده از جدول مورگان جمع آوری شده است. ضریب آلفای کرونباخ در جهت بررسی پایایی پرسشنامه برابر با 749/0 بوده است و جهت تحلیل آماری داده ها برای تعیین همبستگی بین متغیرها، از نرم افزار Smart PLS استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که شهرداری شیراز توانسته است با بهبود مولفه های نوآوری شامل: مولفه های تولیدی، فرآیندی و اداری، تاثیر قابل توجهی بر مدیریت ارتباط با مشتری و انتظارات مشتریان بگذارد.

با توجه به پیچیدگی های پروژه های صنعت احداث، بروز ادعا و اختلاف به امری انکارناپذیر تبدیل شده است. دعاوی و اختلافاتی که بعضا بار هزینه ای سنگینی به پروژه ها وارد می کنند. امروزه فناوری های نوظهور از جمله مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) از طریق شناسایی تعارضات، دعاوی و اختلافات پیش از بروز آن ها و یا ارایه راه حل در صورت رخداد، به کمک این مساله آمده اند. این در حالی است که شناخت چنین قابلیت هایی از مدل سازی اطلاعات ساختمان در مقایسه با سایر قابلیت های آن از جمله شبیه سازی، مدیریت زمان و هزینه، کمتر مورد توجه بوده است؛ در نتیجه در تحقیق حاضر سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود که "مدل سازی اطلاعات ساختمان، چه نقشی در کاهش تعارضات، دعاوی و اختلافات پروژه های صنعت احداث ایفا می کند؟". در این راستا، مقالات منتشر شده در پایگاه های علمی Google Scholar، Sciencedirect، Wiley، ASCE، Springe، Emerald، SAGE و IranDoc به فاصله سال های 2000 تا 2023 و با انجام مروری دامنه ای مورد بررسی قرار گرفتند که با پیاده سازی گام های تکنیک SQAT، در نهایت تعداد 12 مقاله مرتبط شناسایی شد. تجزیه وتحلیل داده ها که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی انجام شد، نشان داد که پرتکرارترین ادعاهایی که BIM قادر به رسیدگی به آن هاست، به ترتیب در گروه ادعاهای ناشی از قصور و کوتاهی در انجام وظایف، برآوردهای ناقص یا غلط، نواقص فرآیندی، دستورات تغییر، نقص در نقشه ها و مدارک فنی، عدم اختیارات کافی، مشکلات اسنادی، تداخلات و عدم اختیارات کافی می باشند. از طرفی بیشتر دعاوی در مرحله اجرا پروژه رخ می دهند و پیمانکار پروژه ها در صنعت احداث نیز ذی نفعی است که بیشترین دعاوی از جانب او مطرح می شود.

پارامترهای فازی، امروزه به حل بسیاری از مسایل مربوط به تصمیم گیری در علوم مهندسی کمک کرده است. به طوری که در بیشتر مواقع، بهترین تصمیم بر اساس ورودی ها را تولید می کند. اصطلاح فازی به معنی گنگ و نامشخص است. به عبارتی برای هر موقعیتی می توان میزان عدم قطعیتی تعیین کرد.. پارامترهای فازی، بر مبنای تصمیم گیری های انسانی پایه ریزی شده است و کاربردهای فراوانی در حوزه سیستم های قدرت، کنترل، الکترونیک دیجیتال و غیره دارد. در این تحقیق، جبر فازی به عنوان ابزاری برای حل عددی معادلات و روابط مهندسی دارای پارامترهای نامطمین و نادقیق معرفی می شود. انواع مختلف اعداد فازی مورد بحث قرار خواهند گرفت. همچنین به بررسی اجمالی عدم قطعیت و برنامه های کاربردی پارامترهای فازی در سیستم های قدرت پرداخته می شود.

In this research, the investigation of micro-grids including wind turbines, and solar, along with energy storage (battery) will be done. The energy storage of these resources can be used for various purposes such as increasing reliability, improving power quality, flattening the load curve. Despite the unlimited access to wind and solar energy, a self-supporting wind or photovoltaic generator system cannot provide a 24-hour load. In other words, because the production of power in wind power plants is highly dependent on the presence of wind, they cannot be classified in the group of conventional generators. This fluctuating nature has caused challenges in the power grid, so that most of the time, changes in wind and solar energy cannot fully provide the distributed load. One of the best options to solve this challenge is to use an energy storage system. Energy storage as a natural option to add the flexibility needed to integrate higher amounts of wind energy into the power grid has been considered for many years. In fact, electricity generation systems from renewable sources are required to use batteries to compensate for this deficiency in order to facilitate the operation of this system in order to increase the allowable wind power level in the network.

یکی از مهم ترین اختلالات دوران کودکی، اختلال ویژه یادگیری می باشد؛ که با مشکلات سرعت پردازش و درک مطلب همراه است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی درمانی بر سرعت پردازش اطلاعات و درک مطلب کلامی کودکان دارای اختلال ویژه یادگیری است. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بوده است. بدین منظور از بین کلیه دانش آموزانی که به مراکز تخصصی اختلالات یادگیری شهر شیراز در سال 1401- 1400، مراجعه کردند؛ 30 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 15 نفر). آزمودنی ها قبل از مداخله با تشخیص متخصص مرکز و انجام آزمون هوشی تجدیدنظر شده وکسلر کودکان تشخیص اختلال ویژه یادگیری گرفتند؛ همچنین قبل و بعد از مداخله، عملکرد سرعت پردازش اطلاعات با استفاده از خرده مقیاس های رمز نویسی و نماد یابی از آزمون هوشی تجدیدنظر شده وکسلر اندازه گیری شد و عملکرد درک مطلب کلامی با استفاده از خرده مقیاس های شباهت ها، واژگان و درک مطلب از آزمون هوشی تجدیدنظر شده وکسلر اندازه گیری شد. شرکت کنندگان در گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 30 دقیقه ای تحت بازی درمانی قرار گرفتند. اما در گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS25 استفاده شد. یافته ها نشان داد بین گروه های آزمایش و کنترل در متغیرهای سرعت پردازش اطلاعات و درک مطلب کلامی، تفاوت معناداری وجود داشت. به عبارت دیگر بازی درمانی به طور معناداری باعث افزایش سرعت پردازش اطلاعات و افزایش درک مطلب کلامی دانش آموزان دارای اختلال ویژه یادگیری شد. (P≤0/001)

در این پژوهش به زیولیت های مصنوعی، تفاوت آن با زیولیت های طبیعی، روش های سنتز و فواید آن نسبت به زیولیت های طبیعی پرداخته شده است. زیولیت یک تکتوآلومینوسیلیکاتهای هیدراته است. زیولیت های طبیعی هیدروترمال هستند و منشا عمدتا آتشفشانی دارند. بدلیل ساختار خاص بلوری آن، این کانی دارای اختصاصات خاصی از جمله چگالی کم و حجم زیاد فضاهای آزاد، درجه تبلور بالا و امکان جذب مولکول ها و یون ها اشاره نمود. زیولیت های طبیعی بدلیل وجود کانال های خیلی کوچک برای مصارف صنعتی مناسب نیستند. از طرفی تولید زیولیت های مصنوعی با چالش های فروانی روبرو است. از مهم ترین روش تولید زیولیت های مصنوعی می توان به سنتز هیدروترمال، روش نمک مذاب، روش فیوژن، فعال سازی قلیایی، سنتز به کمک مایکروویو، سنتز با دیالیز اشاره نمود. از فواید بسیار شاخص کانی زیولیت می توان به جاذب مناسب برای زباله های رادیو اکتیو و اندازه منافذ بزرگتر در ساختار بلوری آن اشاره نمود.